Waarom peuters zo moeilijk zijn met eten
Waarom peuters zo moeilijk zijn met eten
Peuters zijn er berucht om dat ze moeilijk kunnen zijn met eten. Het begint na hun eerste verjaardag. Kinderen die zelfs vlak daarvoor nog gretige eters waren, zijn ineens totaal niet meer geïnteresseerd. Met het ouder worden, ontwikkelen peuters een sterke mening over wat er op hun bordje ligt (en waar het op hun bordje ligt).
Omdat je kind voeden zo'n belangrijk deel is van de opvoeding, kan de weigering van je peuter om de zorgvuldig bereide maaltijd op te eten hard aankomen. Op zo'n moment is het belangrijk dat je het grote plaatje niet uit het oog verliest. Je leert je kind hoe hij gezond kan eten, zodat hij een leven lang voor zichzelf kan zorgen. Maar bekijk het ook eens vanuit zijn standpunt.
Moeilijk doen over eten is normaal voor peuters. Hij probeert zijn zelfstandigheid te bewijzen en wil je laten merken dat hij verantwoordelijk wil zijn voor zichzelf. Bovendien verandert zijn lichaam en groeit hij uit naar een deels door genen bepaald lichaamstype. De tonronde baby van slanke ouders gaat in de loop van deze jaren meer op de rest van het gezin lijken.
Hieronder lees je wat je mag verwachten aan tafel, in de komende jaren waarin je kind een moeilijke eter is. Met tips hoe je ermee om kunt gaan.
1 jaar
18 maanden
2 jaar
3 jaar
1 jaar
Op zijn eerste verjaardag is je kind waarschijnlijk meer bezig met leren lopen dan met eten. Zijn interesse in eten bereikt een dieptepunt. Hij heeft het gewoon te druk om tijd te besteden aan eten. Dat is normaal. In het tweede jaar groeit een kind langzamer dan in het eerste en zijn eetlust zal in dezelfde mate afnemen. Het extra vet dat hij in zijn eerste jaar heeft opgeslagen, geeft hem de energie voor zijn activiteiten.
Toch hebben kinderen van deze leeftijd energie nodig om door te kunnen gaan. Een kind van 1 jaar kan snel moe worden en kan dan helemaal over zijn toeren raken of erg prikkelbaar worden. Het beste voor hem is om vijf of zes eetmomenten verdeeld over de dag te hebben, drie maaltijden en twee of drie gezonde tussendoortjes. Geef kleine porties, geef pas meer als hij zijn eten heeft opgegeten. Veel eten op het bord is overweldigend voor een dreumes en is zo een uitnodiging om het weg te duwen.
Geen tijd om te eten. Omdat het zo moeilijk is om hem stil te laten zitten, telt elke hap voor een drukke dreumes. Lege calorieën in koekjes, snoepjes of sap zijn een verspilling van zijn tijd en zijn eetlust. Klik hier voor tips voor gezonde tussendoortjes voor dreumesen. Als jij of de arts van het consultatiebureau denkt dat hij meer calorieën nodig heeft, verhoog dan de voedingswaarde van elke hap en niet de hoeveelheid die hij eet.
Niet dwingen. Ook bij de gewone maaltijden moet je je dreumes voedzaam eten aanbieden. Maar ga hem niet dwingen om te eten. Jonge kinderen die zelf mogen beslissen wanneer ze willen stoppen met eten, hebben later veel gezondere eetgewoontes. Het is jouw taak om ervoor te zorgen dat er op vaste tijden en plekken gezond aantrekkelijk voedsel wordt aangeboden. Hij beslist zelf of hij wel of niet eet.
Gezellig samen eten. Door samen met je kind op normale maaltijdtijden aan tafel te gaan zitten, het maakt niet uit hoe weinig hij eet, zal hij uiteindelijk leren om te eten wanneer de maaltijden worden geserveerd. Dreumesen vinden het leuk om samen met het gezin aan tafel te eten. Het is de perfecte mogelijkheid om hen tafel- en omgangsmanieren te leren. Wanneer je kind zich verzet of met eten gaat gooien, laat hij je weten dat hij klaar is met eten. Kalmeer je kind, geef hem een boekje dat hij kan bekijken. Laat hem aan tafel zitten, maar probeer hem niet over te halen om meer te eten. Dan begin je een strijd die je nooit kunt winnen.
De grote troep. Je baby leert veel van het 'spelen' met zijn eten. Door eten op de vloer te laten vallen, door erop te drukken en het uit te smeren, leert hij voedsel kennen en hoe hij van het eten ervan kan genieten. Waarschijnlijk kan hij nog niet zo goed een lepel gebruiken. Toch moet hij er een hebben om mee te oefenen. Dreumesen willen zelf eten en dit moet je aanmoedigen, ook al wordt het een grote bende. Je kleintje leert waarschijnlijk ook hoe hij uit een beker moet drinken. Dit betekent ook heel veel morsen. Rond 15 maanden kan een kind zelfstandig uit een beker drinken. Het beste is om te leren leven met de troep door spullen te gebruiken en te dragen die gemakkelijk schoon te maken zijn.
Maaltijdtip. Als je dreumes beslist dat hij bijvoorbeeld alleen pastastrikjes wil eten, overleg dan met het consultatiebureau of je huisarts of hij aanvullende vitamines nodig heeft. Over het algemeen hebben kinderen geen extra vitamines nodig. Maar als je kind echt heel moeilijk doet met eten, voel je je er misschien beter door. Geef hem geen vitamines die voor volwassenen zijn bedoeld. Voor kinderen kunnen die giftig zijn.
Geen lopend buffet. Goede eetmanieren betekent eten op een vaste plek, bijvoorbeeld in een kinderstoel aan de keukentafel. Dus niet eten voor de tv, in de slaapkamer of terwijl je kind rondloopt door het huis. Dreumesen die lopen en eten kunnen zich ernstig verslikken.
18 maanden
Je kind heeft nu minder voedsel nodig dan tijdens zijn eerste jaar. Verbaast je dat? Zo vreemd is het niet: hij groeit gewoon niet meer zo snel, en er zijn zoveel opwindende dingen te beleven die zijn tijd opeisen.
Kinderen van deze leeftijd kunnen heel moeilijk doen over wat ze willen eten. Dwing je peuter niet om te eten en eis niet dat hij zijn bord leeg eet voordat hij van tafel mag. Hij weet hoeveel hij nodig heeft en als je hem niet onder druk zet, zal hij die hoeveelheid opeten. Als je hem dwingt, leidt dat alleen maar tot strijd. En die strijd win jij niet! Het kan zelfs leiden tot eetproblemen als hij ouder is. Je peuter zal al snel ontdekken dat hij met (niet) eten een machtig middel in handen heeft: hij kan van zijn ouders alles gedaan krijgen, om toch maar een hapje extra door te slikken.
Eetbuien en weigeringen. Je kind kan veel gerechten eten die het hele gezin eet. Houd een portie voor hem achter voordat je zout en sterke kruiden toevoegt. Het is natuurlijk niet zo dat hij altijd wil eten wat jij aan het eten bent. Peuters van deze leeftijd hebben de neiging om zich op hun lievelingseten te storten en dagenlang alleen maar dat te willen eten. Deze 'eetbuien' zijn normaal, maak je geen zorgen. Als datgene wat hij eet voedzaam is, maakt het niet uit hoe vaak hij het eet. Blijf hem verschillende soorten voedsel aanbieden, elke keer een klein beetje, om hem te laten wennen aan het uiterlijk en de structuur van nieuw voedsel. Het is heel normaal om iets nieuws tot wel tien keer aan te bieden voordat een kind van deze leeftijd het aanneemt. Maak je dus niet druk over de eerste of tweede weigering en laat je niet ontmoedigen.
- Probeer voedsel niet als beloning te gebruiken. Als je kind gaat eten om jou een plezier te doen, is dat geen goede reden.
- Ga je kind niet omkopen om hem te laten eten. Het is het begin van een dom spelletje dat totaal uit de hand kan lopen. En het leidt niet tot zelfstandig goed en gezond eten. Onderzoek toont aan dat het kind juist minder in plaats van meer zal gaan eten, als je op deze manier met hem omgaat.
Zorg ervoor dat hij genoeg mogelijkheden krijgt om zichzelf te voeden. Hij kan oefenen met een lepel en beker. Maar vermijd voedsel waarin hij kan stikken, zoals hele druiven, noten of rauwe wortels.
Vloeibare feiten. Hoeveel moet hij drinken? De beste dorstlesser voor een kind is water. Zelfs ongezoet fruitsap geeft telkens een zuurstoot aan de tanden. Sap bestaat voor het grootste gedeelte alleen uit suiker en water, en fruit is beter voor hem. Sapverslaafden groeien slecht, kunnen last krijgen van diarree, tandbederf en voedingsproblemen.
Je peuter heeft niet meer dan 500 ml melk nodig. Zorg ervoor dat hij peuter- of halfvolle melk drinkt, geen magere melk. Hij heeft vetzuren nodig voor de groei en voor de ontwikkeling van zijn hersenen.
Als hij nog steeds uit een fles drinkt, moet je nu proberen om dit af te wennen. Gebruik een gewone beker en geen tuitbeker. Rond 6 tot 8 maanden kun je starten met je kind te leren drinken uit een beker. Voor de eerste verjaardag is het niet nodig dat alle voeding met de lepel of beker gegeven wordt. De zuigbehoefte is ook belangrijk. Er zijn ook kinderen die eerder overschakelen op de beker en de zuigfles ontwennen. Geef je kind geen fles mee naar bed. Het is niet goed voor zijn slaap- en voedingsgewoonten en zijn tanden kunnen erdoor aangetast worden.
Maaltijdtip. Je moet leren leven met troep. Je kind van 1,5 jaar moet proberen zelf te eten om zijn opkomende gevoel van onafhankelijkheid te versterken. Zo leert hij ook hoe hij bestek en bekers gebruikt. Een grote slab helpt bij het beschermen van zijn kleren en tegen de ergste troep. Je kunt zelfs een plastic zeiltje onder zijn kinderstoel leggen. Maar daarnaast kun je maar beter wennen aan maaltijden met morsen. Vergeet ook niet om zelf je nette (werk)kleren uit te doen wanneer het etenstijd is.
Maar eten dat door de lucht vliegt, hoef je niet te tolereren. Als je peuter met eten begint te gooien en niet meer eet, betekent dit dat hij klaar is. Haal het bord weg, kalmeer hem en probeer hem niet te verleiden om meer te eten.
2 jaar
Je kind van 2 jaar is vaak nog steeds een moeilijke eter, maar hij houdt je scherp in de gaten zodat hij precies als jij kan zijn. Hem voedzaam eten voorzetten en zelf goed eten, zijn twee van de beste manieren om ervoor te zorgen dat hij goed eet. Bedenk: naast goede gewoontes, kan hij ook slechte gewoontes van je overnemen.
Hij groeit veel langzamer dan in het voorafgaande jaar. Hij heeft echt niet zoveel eten nodig als je denkt. Hij heeft ook sterke meningen over wat hij gaat eten (en waar hij dat wil eten en wanneer, en ook nog van welk bord). Het is mogelijk dat hij nog een tijdje doorgaat met buien, waarbij hij alleen zijn lievelingseten wil eten. En misschien wil hij een week later hetzelfde ineens helemaal niet meer eten.
Kies welke strijd je wilt strijden. Als je rustig toegeeft aan deze moeilijke eetgewoontes, zal je kind niet zo hard vechten. Als je probeert om je wil door te drijven, wordt de strijd alleen maar belangrijker voor hem. Je kunt niet winnen. Zorg er gewoon voor dat het eten dat je hem geeft voedzaam is, en dan doet het er niet zoveel toe dat hij een tijdje elke avond hetzelfde eet. Vraag hem niet wat hij wil eten. Zo'n keuzemogelijkheid geeft een klein persoontje te veel macht, daar kan hij nog niet mee omgaan. Kies zelf uit een heleboel soorten voedsel die geschikt zijn voor kinderen.
Onthoud: als ouders bepaal je wat en wanneer er gegeten wordt, je kind bepaalt zelf hoeveel hij wil eten.
Zorg ervoor dat je peuter aan tafel eet. Mensen die op vaste tijden en een vaste plek eten, krijgen meestal de beste voeding en zijn lichamelijk het fitst. Begin vroeg met deze goede gewoonte. Eet niet in de auto, in bed of voor de tv. Als je kind niet veel melk wil drinken, geef je hem kaas of yoghurt voor voldoende calcium. Hij zou nu helemaal niet meer uit de fles moeten drinken.
Voedselgevecht! Als je tweejarige weigert om ook maar iets te eten dat hem wordt voorgezet, ben je beland in een voedseloorlog die je niet kunt winnen met confrontaties. Probeer deze maatregelen eens:
- Haal hem bij de tafel weg en probeer het na een paar uur nog een keer bij de volgende maaltijd.
- Begin met een voedzaam hapje, kaas en crackers bijvoorbeeld, of fruit. Leg het op een dienblaadje en ga bij hem zitten. Maar ga niet naar hem staren en wacht niet totdat hij begint te eten.
- Geef hem geen tussendoortjes. Je kind moet honger hebben om op de gewone tijden een maaltijd te eten.
- Als hij nog steeds weigert, besteed je daar geen aandacht aan. Je hoeft je geen zorgen te maken. Geen enkel gezond kind, zelfs niet een tweejarige, heeft zichzelf ooit uitgehongerd. Bij de volgende maaltijd zal hij wel willen eten.
Als je kind naar een kinderdagverblijf gaat, kun je daar vragen wanneer en wat je kind overdag eet. Als zijn menu niet ideaal is, kun je hierover contact opnemen met het kinderdagverblijf. Als zij niet kunnen bieden wat je wilt dat je kind eet, kun je aanbieden om je kind eten van thuis mee te laten nemen naar het kinderdagverblijf. Maar doe niet al te moeilijk. Kinderen leren van verschillende omgevingen en er zit veel speling in het menu van kinderen. Als het mogelijk is, kun je misschien eens samen met je peuter lunchen op het kinderdagverblijf.
3 jaar
Hoewel je driejarige nog steeds een heel stellige mening heeft over wat hij wil eten, is hij nu meer bereid om nieuw eten uit te proberen dan vorig jaar. Waarschijnlijk zal hij van bepaald voedsel houden vanwege de kleur of de vorm, en misschien wil hij nog steeds dat zijn eten 'precies zo' op zijn bord wordt neergelegd. Hij vindt het leuk om in de keuken te helpen, zo lang je geduldig bent en begrip hebt voor zijn beperkte hulpvaardigheden.
Het is mogelijk dat de twijfelende eter van deze leeftijd voedsel accepteert dat op een nieuwe of interessante manier wordt aangeboden, op een speciaal bord of in een ongewone vorm. Het is tijd om slim te zijn en samen plezier te hebben.
Driejarigen leren aan de eettafel met het gezin veel over eten en sociaal gedrag . Onderzoek geeft aan dat kinderen die ten minste één keer per dag met het gezin aan tafel eten een betere woordenschat hebben. Wen hem aan om aan tafel te eten met jullie en niet voor de tv. Tijdens de maaltijd gaat de tv uit en praten de gezinsleden. Eet de maaltijden op vaste tijden, op een vaste plek, zoals aan de keukentafel of de tafel in de woonkamer.
Je driejarige kan nu echt tafelmanieren leren. Leer hem om 'alsjeblieft', 'dankjewel', en 'mag ik...' te zeggen. Hij mag maar een klein beetje morsen en zeker niet met eten gooien. Hij kan en zou moeten helpen met het dekken van de tafel. Waarschijnlijk vindt hij de gewoontes en rituelen van de gezinsmaaltijden heel leuk.
Als je hem aan tafel kunt krijgen tenminste! Kleuters zijn vaak zo druk aan het spelen, dat ze eigenlijk niet kunnen stoppen. Maar zorg ervoor dat het geen gewoonte wordt dat hij tijdens het spelen eet. Voedsel dat gemakkelijk tussendoor gegeten kan worden en overal mee naartoe kan worden genomen, bevat over het algemeen vaak veel zout, vet en suiker. Vraag hem niet om te beslissen wat er 's avonds gegeten gaat worden. Daardoor krijgt hij te veel macht en verander jij in een 'fast-food' kok. Het is jouw taak om te beslissen wat er 's avonds wordt gegeten. Het is zijn taak om het op te eten. Zorg ervoor dat je niet terechtkomt in langdurige onderhandelingen met je kleuter.
Hieronder wat belangrijke dingen over het voeden van een driejarige:
- Op deze leeftijd kan verstopping (constipatie) een probleem zijn. Het wordt meestal veroorzaakt door te veel melkproducten en te weinig fruit, groente en water. Als de ontlasting van je kind pijnlijk is en hard, of als je kind twee dagen lang geen ontlasting heeft gehad, moet je zijn menu meteen veranderen. Als het probleem niet na een dag of twee is opgelost, ga dan naar de huisarts. Als het te lang duurt, is het mogelijk dat je kleuter niet meer naar de wc wil.
- Neem definitief afscheid van de fles. Als een kind van deze leeftijd nog uit een fles drinkt, is het slecht voor zijn tanden. Hij kan zo ook te veel melk of sap drinken. Hierdoor kan het moeilijk voor hem zijn om thuis en op school goede eetmanieren te leren.
- Gebruik voedsel niet als beloning of middel om je kind om te kopen, zodat hij zich goed gedraagt. Onderzoek toont aan dat dit patroon leidt tot minder eten op de korte termijn en tot gevechten op de lange termijn. Gebruik als beloning liever leuke stickers. Kinderen van deze leeftijd zijn er dol op.
- Het is nog steeds een goed idee om klein hard voedsel, zoals harde snoepjes en pinda's te vermijden. Ze kunnen in de luchtpijp van je kind terechtkomen, waardoor hij kan stikken.
- Televisie en eten verdragen elkaar niet. Je driejarige ontwikkelt slechte eetgewoontes en mist de sociale activiteit van het gezin aan tafel. Bovendien zal hij beïnvloed worden door voedsel- en snoepreclames, wat waarschijnlijk niet goed voor hem is.
- Zorg ervoor dat je bij elke maaltijd brood, crackers of een kommetje pasta achter de hand hebt, zodat je kind dat kan eten, als al het andere niet lukt.
- Eet als gezin op vaste tijden en op een vaste plek.
Maaltijdtips. Maak minipizza's met je kleuter! Je kunt veel voedzame groente en vlees (zelfs restjes) onder gesmolten kaas stoppen. Gebruik een boterham, een stuk toast of een half broodje, fijngehakte of fijngemaakte groente, kleine stukjes kip, of zelfs een fijngehakt gekookt ei. Een tomatensaus zorgt ervoor dat het blijft plakken en de kaas zal het allemaal aan elkaar 'lijmen'. Je kind zal deze pizza nog lekkerder vinden als hij zelf meehelpt bij de bereiding.
Gebruik vormpjes om verschillende vormen uit een dubbele boterham met beleg te steken. Goed beleg: pindakaas (niet met stukjes noot), smeerkaas, jam en fijngehakte tonijn, vlees of ei. Als je je kleuter toestaat om zelf een vorm uit te steken, wordt het alleen maar leuker voor hem.